Đá ong – loại đất có tính chất của đá??

Chắc chắn khi đọc qua tiêu đề thì mọi người đều có đôi chút hoang mang vì đất là đất, đá là đá, sao có thể có loại đất mang tính chất của đá được. Vậy tại sao lại có hiện tượng ấy?

Đầu tiên, Đá ong là loại đá hoặc đất có thành phần giàu sắt và nhôm ở vùng nhiệt đới nóng và ẩm ướt. Gần như tất cả các loại đá ong có màu đỏ nâu là bởi vì có các oxit sắt.
Đá ong được tạo ra từ sự phong hóa mạnh mẽ lâu dài của đá mẹ nằm bên dưới hay còn được gọi là quá trình Laterit hóa. Đây là quá trình rửa trôi và tích tụ tuyệt đối các cation Fe3+,Fe2+ ;Al3+;Mn6+. Các cation này có sẵn trong môi trường đất nhiệt đới do mưa và tác động dòng nước thấm, nước ngầm, chúng có cơ hội tập trung lại một chổ trong đất với mật độ cao. Các cation này hấp thụ vào một nhóm mang điện tích âm (keo sét hoặc oxit sắt) hoặc một tác nhân khác kết dính giữa các cation đó để tạo nên những liên kết tương đối bền vững. Khi nhiệt độ môi trường lên cao, độ ẩm giảm thấp, các liên kết này mất nước, sẽ tạo nên những oxit kim loại cứng chắc, do đó độ cứng cao và rất cao.
Khi ẩm, đá ong có thể dễ dàng được cắt bằng thuổng thành các khối có kích thước bình thường. Đá ong được khai thác khi ở dưới mực nước ngầm, vì vậy nó ướt và mềm. Khi tiếp xúc với không khí, nó dần dần cứng lại khi độ ẩm giữa các hạt đất sét phẳng bay hơi và các muối sắt lớn hơn khóa thành một cấu trúc mạng tinh thể cứng nhắc và trở nên bền với các điều kiện khí quyển.
Ưu điểm lớn nhất của đá ong đó là độ bền vượt trội với thời gian. So với các loại đá tự nhiên khác như đá xanh, đá hoa cương… thì đá ong giòn hơn vì kết cấu xốp, bề mặt rỗ. Tuy nhiên có thêm đặc tính dẻo và độ co giãn thấp nên đá ong vẫn chống chọi tốt với mọi loại hình thời tiết. Nếu những loại gạch nung khác ngoài những công đoạn như trộn đất, cho vào khuôn, sau đó mang đi phơi mất rất nhiều thời gian thì đá ong sau khi được khai thác chỉ cần phơi nắng 1 lần sau đó mang đi sử dụng ngay, điều này tiết kiệm khá nhiều thời gian cho người sử dụng. Đá ong còn có thêm một đặc điểm nổi trội nữa đó là hấp thu nhiệt độ kém và tỏa nhiệt nhanh thế nên những công trình sử dụng đá ong sẽ đem lại không gian mát mẻ vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông
Bên cạnh đó thì đá ong cũng có một số ảnh hướng đến môi trường. Đá ong làm cơ lý tính đất giảm sút, giữ ẩm kém, hút và giữ nước kém. Bên cạnh đó còn làm tăng khả năng rửa trôi, xói mòn đất vì thực bì không phát triển được. Độ dinh dưỡng thấp khiến cho thực vật và vi sinh vật khó phát triển.

Một số công trình được xây dựng bằng đá ong ở huyện Thạch Thất, Hà Nội