SEPPUKU – NGHI LỄ TRANG TRỌNG CỦA VÕ SĨ

SEPPUKU – NGHI LỄ TRANG TRỌNG CỦA VÕ SĨ
Thường được gọi là “hara-kiri” ở phương Tây, seppuku (mổ bụng) là một nghi lễ tự sát bắt nguồn từ tầng lớp chiến binh samurai cổ xưa của Nhật Bản. Mổ bụng tự sát được phát triển lần đầu tiên hồi thế kỷ 12 như là một cách để các samurai có thể đạt được một cái chết trong danh dự. Các tay kiếm thực hiện nghi lễ này để tránh bị giặc bắt sau khi bại trận, nhưng nghi lễ này cũng là một cách để thể hiện sự phản đối hay bày tỏ lòng thương xót đối với cái chết của một nhà lãnh đạo được tôn kính.
Hành động ghê rợn này thường bao gồm việc tự đâm vào bụng mình bằng một thanh gươm ngắn, mổ phanh dạ dày, sau đó đâm ngược lưỡi gươm lên trên để đảm bảo vết thương sẽ gây tử vong. Một số người thực hành nghi lễ này chấp nhận chết từ từ, nhưng họ thường nhờ đến sự giúp đỡ của một “kaishakunin”, hay người giúp đỡ thứ hai, người sẽ giúp chặt đầu họ bằng một thanh kiếm ngay sau khi họ mới bắt đầu mổ bụng. Toàn bộ quá trình được tổ chức thành một nghi lễ trang trọng. Trong số các nghi lễ có việc cá nhân chuẩn bị mổ bụng thường uống rượu sake và sáng tác một bài thơ ngắn nói về cái chết của mình trước khi cầm dao.
Một số Samurai lựa chọn cách chết đau đớn hơn trong nghi lễ này gọi là jūmonji-giri (十文字切り, nghĩa là “Cắt hình chữ thập”), khi đó, trong nghi lễ sẽ không có Kaishakunin để kết thúc nhanh chóng nỗi đau của người Samurai. Trong cách tự tử này, sau vết cắt đầu tiên, Samurai sẽ cắt vết thứ 2, đau đớn hơn nhiều, cắt dọc theo dạ dày. Một Samurai chấp nhận trở thành jumonji-giri sẽ phải chịu đựng một cái chết trong sự yên lặng bằng việc bị mất máu dần dần, đôi bàn tay ông ta sẽ che lấy khuôn mặt và ra đi một cách từ từ.
Bắt đầu từ những năm 1400, mổ bụng đã biến thành một hình thức tử hình phổ biến đối với các samurai phạm tội. Trong bất cứ trường hợp nào, đây cũng được coi là một hành động và sự hy sinh vô cùng dũng cảm, thể hiện tinh thần của Bushido, một bộ quy ước hành vi cổ xưa của các samurai. Ngoài ra còn có một nghi lễ tương tự dành cho phụ nữ, gọi là “Jigai”, trong đó người phụ nữ sẽ cắt cổ họng mình bằng một con dao đặc biệt được gọi là “tanto”.
Nghi lễ mổ bụng không còn thịnh hành cùng với sự suy giảm của các samurai vào cuối thế kỷ thứ 19, nhưng nghi lễ này đã không biến mất hoàn toàn. Tướng Nhật Nogi Maresuke đã tự mổ bụng mình vào năm 1912 để thể hiện sự trung thành với Hoàng đế Meiji khi ông qua đời, và nhiều binh sĩ cũng đã chọn mổ bụng tự sát thay vì đầu hàng trong Thế chiến II. Có lẽ trường hợp nổi tiếng nhất trong lịch sử gần đây liên quan đến Yukio Mishima, một tiểu thuyết gia nổi tiếng và được đề cử cho giải Nobel. Ông đã mổ bụng tự sát năm 1970 sau khi dẫn đầu một cuộc đảo chính không thành chống lại chính phủ Nhật Bản.
Seppuku được thực hiện như 1 hình phạt luật pháp đã được bãi bỏ từ năm 1873, ngay sau cuộc Minh Trị Duy tân, nhưng seppuku tự nguyện thì chưa chấm dứt hẳn. Vẫn còn rất nhiều người sau đó được biết đến là đã thực hiện seppuku. Chẳng hạn như Saigō Takamori – “người samurai chân chính cuối cùng” – đã thực hiện seppuku sau khi thất bại trong cuộc chiến tranh Tây Nam, hay Đại tướng Lục quân Maresuke Nogi và vợ sau khi Thiên hoàng Minh Trị qua đời vào 1912; và của rất nhiều quân nhân và thường dân đã lựa chọn được chết để không phải đầu hàng vào cuối Chiến tranh thế giới thứ hai.