Phage ( thể thực khuẩn) và ứng dụng được nghiên cứu trong y học.

Thể thực khuẩn – Wikipedia tiếng Việt

Thực khuẩn thể (phage) là một thể “ăn” vi khuẩn, hay nói cho đúng: là virus của vi khuẩn, nó có thể gây bệnh và tiêu diệt vi khuẩn. Thực khuẩn thể không phải là phát hiện mới. Nó đã được biết đến từ lâu do Twort phát hiện đầu tiên và 2 năm sau (1917) được d’He’relle nghiên cứu kỹ. Từ nhiều công trình nghiên cứu và thực nghiệm d’He’relle nhận xét: nguyên nhân của hiện tượng thực khuẩn thể là một loại vi sinh vật rất nhỏ, có khả năng gây bệnh cho vi khuẩn với triệu chứng chính là dung giải. Sau đó, càng ngày càng tìm ra nhiều loại thực khuẩn thể khác nhau tương ứng với từng loại vi khuẩn như: phẩy khuẩn tả, thực khuẩn thương hàn, dịch hạch, các tụ cầu khuẩn, liên cầu, Brucella, Mycobacteria. Về bản chất đó là sự tan vỡ của tế bào vi khuẩn, do tác dụng của một loại thực khuẩn thể tương ứng. Thí dụ trong môi trường lỏng đã có vi khuẩn phát triển, nếu người ta cho vào đấy thực khuẩn thể tương ứng, thì môi trường trước kia đục ngầu vì có vi khuẩn sẽ trở thành trong suốt sau vài giờ. Trên bề mặt môi trường thạch đặc vừa mới cấy vi khuẩn, người ta rỏ một giọt thực khuẩn thể tương ứng vào một điểm, thì sau một thời gian để ở tủ ấm, chỗ đã rỏ giọt thực khuẩn thể sẽ trơ thạch ra, còn ở bề mặt còn lại vi khuẩn mọc kín hết.

Thể thực khuẩn – Wikipedia tiếng Việt

Cơ cấu hoạt động của thể thực khuẩn
Hiện tượng thực khuẩn thể nói chung rất đặc hiệu, giống như chìa nào chỉ mở được ổ khóa ấy – một chuẩn vi khuẩn chỉ bị một thực khuẩn thể tương ứng làm tan vỡ mà thôi. (Giống như các kháng nguyên của cơ thể chúng ta vậy. Vi khuẩn nào thì kháng nguyên ấy). Cấu tạo hóa học chủ yếu của thực khuẩn thể là AND và protein. Nó có cấu tạo kháng nguyên đặc hiệu và riêng cho từng loại một. Thực khuẩn thể chỉ có thể nhân lên khi ký sinh vào các tế bào vi khuẩn… Trước tiên thực khuẩn thể bám vào các tế bào vi khuẩn bằng bề mặt ở cuối đuôi, màng vi khuẩn sẽ bị thủy phân và AND chứa trong đầu thực khuẩn thể được bơm vào trong tế bào vi khuẩn. Việc tổng hợp AND, ARN và protein của vi khuẩn bị đình chỉ ngay tức khắc, nhưng việc tổng hợp AND và protein và thực khuẩn thể bắt đầu. Các thí nghiệm về hóa học sinh vật đã cho thấy rằng các khả năng tổng hợp của tế bào vi khuẩn vẫn được giữ nguyên vẹn ở mức độ động viên năng lượng, nhưng việc kiểm soát cái gì sẽ được tổng hợp ra bây giờ dưới quyền hướng dẫn bởi AND của thực khuẩn thể, dẫn tới sự nhân lên của các thành phần đơn vị dưới thực khuẩn thể, rồi cuối cùng chúng tự sắp xếp lại thành những hạt thực khuẩn thể hoàn chỉnh và phá vỡ vi khuẩn chứa nó. Các thực khuẩn thể vừa được giải phóng lại tìm đến ký sinh vào tế bào vi khuẩn khác và lại tiếp tục xảy ra một loạt các quá trình như nói trên, vi khuẩn cứ thế đi chầu âm phủ mà thôi. Nói trắng ra thì thể thực khuẩn giống như là một cỗ máy chết chóc đối với vi khuẩn.Can Phage Therapy Replace Antibiotics in Growth Promotion? - Global Food  Safety Resource

Ứng dụng của phage (thể thực khuẩn trong y học)
Theo các nhà khoa học, mỗi năm trên thế giới có hàng triệu người bị nhiễm những loại vi khuẩn đã có khả năng miễn dịch với các loại thuốc (kháng thuốc). Rất nhiều người thiệt mạng chỉ vì thuốc kháng sinh bất lực trong việc chống lại tác nhân gây bệnh. Họ cho rằng, loài người ngày càng phải đối mặt thường xuyên hơn với thực tế thuốc kháng sinh đang có tác dụng yếu đi nhiều đối với vi khuẩn. Chẳng bao lâu nữa sẽ phát sinh tình trạng là ngay cả những kháng sinh mới được tạo ra cũng không có tác dụng gì với vi khuẩn. Liệu pháp mà các nhà khoa học Nga là sử dụng những loại khuẩn “ăn” vi khuẩn gây bệnh, gọi là “thực khuẩn thể” (bacteriophage hay phage).
Thực ra, “thực khuẩn thể” được phát minh từ trong những năm đầu của thế kỷ 20, cùng thời với thuốc kháng sinh. Nhưng trong một thời gian dài, thực khuẩn thể bacteriophage – một loại ký sinh trùng tự nhiên của vi khuẩn – vẫn phải nhường vị trí độc tôn hàng đầu cho penicillin và các dẫn xuất của loại thuốc này.
Đến nay, các nhà khoa học đã bắt đầu xem xét lại thực khuẩn thể như một lựa chọn thay thế cho kháng sinh. Theo các nhà khoa học, nếu kháng sinh có phổ kháng khuẩn rộng và quét sạch tất cả các vi khuẩn trên đường đi của mình thì thực khuẩn thể lại hoạt động theo nguyên tắc: Mỗi loại vi khuẩn có “khắc tinh” riêng của mình.
Ví dụ, vi khuẩn shigella gây bệnh lỵ thì chỉ có thực khuẩn lỵ mới có thể tiêu diệt chúng, bằng cách thâm nhập ký sinh vào tế bào, sinh sản và làm vỡ tế bào vi khuẩn từ bên trong. Rồi sau đó, thực khuẩn thể ngay lập tức rời khỏi cơ thể con người. Một điểm quan trọng nữa là thực khuẩn thể có thể tăng cường hệ thống miễn dịch. Vì vậy chúng có thể được sử dụng như một liệu pháp phòng ngừa.Các nhà khoa học Nga đã phát hiện những “khắc tinh” của các chủng vi khuẩn gây bệnh như liên cầu khuẩn streptoccocus, tụ cầu khuẩn staphylcoccus, vi khuẩn đường ruột.
Hiện thời ở Nga, đã có 3 công ty sản xuất loại thuốc dạng này.

Loading

Rate this post